پیشینه تحقیق را چگونه بنویسیم

نوشتن سوابق پژوهشی یکی از بخش های پروپوزال و پایان نامه است که معمولا دانشجویان و محققان با همه جنبه های آن آشنا نیستند. در این مقاله به زبان ساده به همراه نمونه ای از پیشینه تحقیق به بیان آن پرداخته ایم. پیشینه تحقیق همه پژوهش ها و تحقیقات مرتبطی است که در گذشته دور و نزدیک در ارتباط موضوع پژوهش شما نوشته شده است.

مسائلی که در دنیای علم و پژوهش مطرح می شود و محقق در آن باره دست به تحقیق می زند ممکن است به اشکال مختلف برای دیگر محققان نیز اتفاق افتاده باشد. حال اگر شما نیز بتوانید به آن تحقیقات دسترسی داشته باشید و با مطالعه و داشتن تفکر انتقادی به بررسی و موشکافی مراحل آن بحث بپردازید در حقیقت به غنای بحث خود افزوده اید و گاه باعث می شود راه رفته را تکرار نکنید.

نوشتن سوابق پژوهشی اصولی دارد که برای نوشتن باید به آنها توجه کنید.

دلیل اهمیت سوابق پژوهشی چیست؟

ک پژوهش گر، قبل از انجام تحقیق و بعد از انتخاب موضوع و تدوین عنوان و قبل از نگارش طرح تحقیق، نیاز دارد که با مراجعه به مدارک و اسناد، پیرامون موضوع و مسئله ای که برای تحقیق انتخاب کرده است، آگاهی خود را گسترش دهد؛ تا بتواند در پرتو اطلاعات به دست آمده، مسئله تحقیق و متغیر های خود را دوباره تعریف و معین کند و کرانه های آنها را مشخص سازد. این امر به او کمک می کند تا تحقیقات خود را در راستای مجموعه پژوهش های هم خانواده قرار دهد و آن را با دستاوردهای تحقیقاتی دیگران هماهنگ کند.

هدف از گنجاندن بخش پیشینه تحقیق، عبارت است از:

·         برقراری ارتباط منطقی میان اطلاعات پژوهش های قبلی با مسئله تحقیق.

·         دست یابی به چارچوب نظری و یا تجربی5 برای مسئله تحقیق.

·         آشنایی با روش های تحقیق مورد استفاده در پژوهش های گذشته.

پیشینه تحقیق را چگونه بنویسیم؟

در حین انجام تحقیق و سازماندهی مقاله‌تان، اطلاعات زیادی از منابع مختلف جمع‌آوری خواهید کرد. می‌توانید برای سازماندهی این اطلاعات از نرم افزار مدیریت نقل قول‌ها و استنادات همچون Refworks، EndNote وZotero کمک بگیرید. پس از آن مسلم است که باید مقاله را بازنویسی و ویراستاری کرده و کتابشناسی نهایی‌تان را ایجاد کنید. یک نکته مهم این‌که، هر چند نوشتن و مرور پیشینه تحقیق یک فرایند است، اما این مسئله همیشه یک فرایند خطی نیست.

قدم اول به قدم بعدی منتهی می‌شود اما گاهی اوقات با کسب اطلاعات بیشتر درباره موضوع مورد نظر و مطالعه آثار مکتوب، تحقیقات یا مطالعات‌تان شما را به مراحل قبلی رهنمون خواهد ساخت. در این حالت ممکن است گیج شوید و ندانید که چطور می‌توانید به مرور پیشینه بپردازید. بیایید نگاهی بیندازیم به معنی بررسی آثار و متون علمی. در کلی‌ترین مفهوم، این‌کار به این معنی جمع آوری و خواندن تمامی مقالات مرتبط و آثار مکتوب دیگر در موضوع تحقیق است.

انواع پیشینه تحقیق

نحوه نوشتن سوابق پژوهشی به دو شکل مستقیم و غیر مستقیم اتفاق می افتد که هر یک به صورت زیر است:

نوشتن پیشینه تحقیق به صورت مستقیم:

در نوشتن بیان مسئله، اهمیت و ضرورت، جنبه های نوآورانه و... از تحقیقات انجام شده در این زمینه استفاده می شود که این همان استفاده پراکنده، بنیادین و غیر مستقیم از سوابق انجام شده است.

نوشتن سوابق پژوهشی غیرمستقیم

اما در بخشی مجزا و ویژه با رعایت اصول زیر به پیشینه تحقیقات انجام شده اشاره می شود:

1-      در یک بند به ترتیب با ذکر نام محقق یا محققان ، سال انتشار در داخل پرانتز، و عنوان تحقیق شروع به ارائه گزارش می شود. مثلا می گوییم فلانی (1989) در تحقیقی به عنوان «.......»

2-      در ادامه همان بند به مسئله تحقیق، و نتیجه آن در حد دو سطر اشاره می شود.

3-      بهتر است این مسئله و نتیجه مورد نقد نیز قرار بگیرد و محقق تحلیل خود را در آن باره بیاورد.

در پایان

در یک نمونه پیشینه تحقیق در پایان نامه باید ابتدا منابع جمع آوری شود. این منابع باید با مسئله اصلی و فرضیات شما ارتباط موضوعی داشته باشند. برای اینکه منابع اصلی را پیدا کنید، از طریق کلمه کلیدی عمل کنید. از طریق کتابخانه دانشگاه، اکسپلور گوگل، نشریات و مجلات علوم انسانی می توانید به بهترین منابع دست پیدا کنید. برای مثال مجلاتی مثل نورمگز و یا مگیران منابع زیادی را در دسترس دانشجویان قرار می دهند.